فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی صرفا اطلاع‌رسانی اولیه را به عهده دارند و کاربران برای دریافت اطلاعات بیشتر، تحلیل‌ها و بررسی‌ها به رسانه‌های اصلی ارجاع داده می‌شوند. 

رسانه‌های اجتماعی هر قدر نفوذ و حضورشان را به رخ بکشند هرگز نخواهند توانست رسانه‌های سنتی را از میدان به در کنند و مخاطبان به دلایل متعدد به این رسانه‌ها رجعت خواهند کرد به شرط آن که صاحبان و مدیران رسانه‌های سنتی دست به رقابت با رسانه‌های اجتماعی نزنند و در عوض، این ابزار نوین را به خدمت بگیرند. رسانه‌های سنتی دو ویژگی مهم و قابل اتکا دارند؛ اول این که مرجع و قابل اعتماد هستند و دوم، مخاطب هنوز به استفاده از آنها عادت دارد و به این رسانه‌ها خو کرده است. مخاطبانی که به تماشای تلویزیون، خواندن روزنامه یا کتاب عادت دارند و سال‌ها به این شیوه بزرگ شده‌اند بسادگی این عادت را ترک نمی‌کنند. ضمن این که رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی چندان برای مطالعه عمیق مناسب نیستند و میزان تمرکز و سرعت مطالعه در نرم‌افزارهای موبایلی و رایانه‌ای بسیار پایین است.

 

اما نکته مهم‌تر آن است که رسانه‌های سنتی مورد وثوق و اعتماد مخاطبان هستند و رسانه‌های اجتماعی مجازی از این بابت در جایگاه ضعف قرار دارند و هر روز بیشتر از گذشته این ضعف بر کاربران آشکار می‌شود. در کشور ما نیز مردم آرام‌آرام درباره چالش‌ اعتبار و استناد اخبار رسانه‌های اجتماعی مطلع می‌شوند. اعتبار هر رسانه به اعتبار منبع آن است و رسانه‌های اجتماعی به این سادگی‌ها نمی‌توانند مورد اعتماد قرار بگیرند. در چنین فضایی رسانه‌های سنتی به جای رقابت با رسانه‌های اجتماعی در زمینه سرعت اطلاع‌رسانی می‌توانند بر اعتبار اخبار و اطلاعاتشان تمرکز بیشتر داشته باشند و در عوض برای جبران سرعت اطلاع‌رسانی از این رسانه‌ها به عنوان مکمل بهره بگیرند.

 

به این ترتیب رسانه‌های سنتی به مدد شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی ضمن این که از سرعت اطلاع‌رسانی بهره‌مند می‌شوند، جایگاه خود را به عنوان رسانه مرجع و مورد وثوق نیز حفظ خواهند کرد. گاهی در رقابت با رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی، شتابزدگی و اشتباهاتی در رسانه‌های سنتی دیده می‌شود، اما به نظر می‌رسد موج این رقابت فروکش کرده و رسانه‌های سنتی درصدد استفاده و به‌کارگیری رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی برآمده‌اند. اگرچه هنوز از رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی به‌عنوان رسانه مکمل بهره‌برداری درستی صورت نمی‌گیرد و گاه روزنامه‌ها تمام نسخه را به صورت مجازی هم منتشر می‌‌کنند، اما هنوز مخاطبان رسانه‌های سنتی به صورت کامل به فضای مجازی نقل مکان نکرده‌اند و امکان نگاه داشتن آنها یا رجعت مخاطبانی که از رسانه‌های سنتی دل کنده‌اند، وجود دارد.

 

شناخت ویژگی‌های هر دو رسانه و خدمات و امکاناتی که شبکه‌های اجتماعی و فضای‌مجازی به رسانه‌های سنتی ارائه می‌کنند، اولین ابزار برای رجعت مخاطبان به سمت رسانه‌های سنتی است. بی‌اعتباری رسانه‌های مجازی برای رسانه‌های سنتی یک فرصت محسوب می‌شود و اگر رسانه‌های سنتی بتوانند بر همین امر متمرکز شوند، گوی سبقت و رقابت را از رسانه‌های اجتماعی خواهند ربود و به جایگاه اصلی خود بازخواهند گشت. در بسیاری از رسانه‌های بزرگ دنیا، فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی صرفا اطلاع‌رسانی اولیه را به عهده دارند و کاربران برای دریافت اطلاعات بیشتر، تحلیل‌ها و بررسی‌ها به رسانه‌های اصلی ارجاع داده می‌شوند.

 

مخاطب امروز گریزپاست و اگر به رسانه‌های دیگر عادت کند، بسادگی نمی‌توان او را برگرداند. جا دارد در کشور ما نیز رسانه‌ها، چنین رویکردی در پیش بگیرند و از امکانات فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی برای جذب مخاطب بیشتر، درآمدزایی و مدیریت افکار عمومی به نحو احسن استفاده کنند.

 

(جام جم )