نرخ بهره بانکی در همه جای دنیا یکی از نشانه های سلامت اقتصادی است. در واقع اینکه بانک ها به سپرده های افراد سود کمی بدهند با این ایده است که سرمایه به جای انباشته شدن در حساب ها  به جریان افتاده و باعث گردش مالی و رشد اقتصادی شود. در بیشتر کشورهای غربی معمولا نرخ سود سپرده چیزی در حدود یک تا دو درصد است.در دوره سالهای 2006 تا 2008 که در آمریکا و اروپا رکود اقتصادی شدیدی حاکم شد یکی از سیاست های بانک های مرکزی نگه داشتن نرخ سود در حد صفر بود تا بانک ها مجبور نباشند سودی پرداخت کنند و از طرف دیگر مردم پول هایی که در دست دارند را از ترس رکود در بانک ها ذخیره نکنند. خزانه داری آمریکاTreasury اخیرا این نرخ را به 0.5% رسانده است.

 

این موضوع تا اینجا کمی قابل فهم است اما قضیه وقتی عجیب می شود که ببینیم در بعضی کشورها سود بهره بانکی منفی است. مثلا در سوئد بانک Riskbank نرخ بهره را که در چند سال اخیر منفی 0.5% بوده حالا به منفی 0.35% رسانده است. بانک مرکزی اروپا، بانک ملی دانمارک و بانک ملی سوییس و حالا بانک ژاپن هم به این روند پیوسته اند و وارد ناحیه نرخ سود منفی شده اند.

 

در ایران یکی از مهمترین ایراداتی که به بخش بانکی وارد بوده نرخ بهره های کلان در حد 20 و 22 % برای سپرده های بلند مدت است. بجز بحث ربوی بودن معاملات بانک ها یکی از مشکلاتی که منجر به عدم سرمایه گذاری می شود همین نرخ بالای بهره ست که بازپرداخت وام برای افراد معمولی (نه خواص و نزدیکان آنها) به بالای 30 % می رسد و عملا هرکسی را از سرمایه گذاری منصرف می کند. زمانی همه بانک ها توافق کردند نرخ سود را زیر 20 % نگه دارند ولی تنها موسسه ای که زیر بار نرفت قوامین بود.

 

رییس جمهور سابق محمود احمدی نژاد زمانی تصمیم گرفت به جنگ بانک ها برود و  سود آنها را کم کند و حتی دستور آن را نیز صادر کرد اما بانک ها و باندهای اقتصادی پشت سر آنها تمام قد در مقابل او ایستادند و حتی برخی بحران مالی که در سالهای آخر گریبان گیر دولت احمدی نژاد شد را به گروکشی و تلافی کاری برخی از گلوگاه های اقتصاد ایران من جمله بانک ها نسبت می دهند.

 

هم اکنون در ایران نرخ سود برای سپرده های طولانی مدت بیش از 21 % است و اخیرا زمزمه هایی در مورد کم شدن این نرخ به 18% شنیده می شود. اما هنوز تا روبراه شدن اقتصاد ایران راهی طولانی در پیش است.