کار اين شبکه های اجتماعی ايجاد فضا ياصفحه ای در اينترنت برای کاربرها بود که بتوانند اطلاعاتی در باره ی خودشان و موقعيت فعلی شان را با دوستان، آشنايان، و همه ی کسانی که به شکلی به چنان اطلاعاتی علاقمند باشند، در ميان بگذارند.
اولين نمونه های اين شبکه های اجتماعی را روزنامه ها و رسانه های اينترنتی در سال های پايانی دهه ی ۱۹۹۰ با هدف پیگیری مباحث جاری در ميان گروه های علاقمند به راه انداختند. اما اين شبکه ها خيلی دوام نياوردند و تا زمانی که اولين شبکه های آزاد از اين نوع برای استفاده ی عموم شروع به کار کرد اين تجربه ی اينترنتی پا نگرفت.
نرخ رشد کاربرد وبلاگ ها و ورود به شبکه های اجتماعی در ميان بزرگسالان (۳۰ سال و بيشتر) با روند بالا متفاوت بوده است. در فاصله ی سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹، برخلاف گروه های سنی جوان تر، تعداد بلاگرهای بزرگسال از هفت درصد کاربران به ۱۱ درصد افزايش پيدا کرده است.
کاربردشبکه های اجتماعی هر چند در اين گروه هم رشد داشته اما فقط به ۴۷ درصد جمعيت کاربران رسيده است. خانم اماندا لنهارت، مسئول بخش جوانان و نوجوانان در Pew، می گويد: محبوبيت فيس بوک در بين اين گروه سنی و نداشتن ابزار وبلاگ نویسی در اين سايت باعث از رونق افتادن وبلاگ نويسی در ميان آنها شده است. به گفته ی او محبوبيت شبکه های اجتماعی در ميانآمريکایی ها به اين نسبت است: ۷۳ درصد کاربرها نمايه ای(Profile) در فیس بوک دارند، ۴۸ درصد در MySpace، و ۱۴ درصد هم از LinkedIn استفاده می کنند.
به گفته ی خانم لنهارت بيشترين کاربرد وبلاگ برای نوجوانان در سال های ميانی دهه ی ۲۰۰۰ اطلاع رسانی به دوستان و هم پالکی هاشان در مورد وضعيت جاری زندگی خودشان بود که اکنون با سادگی و سرعت بيشتری در فيس بوک وسايت های مشابه انجام می گيرد و نياز به وبلاگ نوشتن برای اين مقصود را از ميان برده است.
کاربرد شبکه های اجتماعی هر چند در ميان بزرگسالان (۳۰ سال و بيشتر) تا اين حد گسترش ندارد اما در اين گروه سنی هم از سال ۲۰۰۵ تا پايان ۲۰۰۸ استفاده از اين شبکه ها تقريبا چهار برابر شده و در دسامبر ۲۰۰۸ نزديک به ۳۵ درصد کاربران اينترنت در اين گروه سنی نمايه های شخصی خودشان را در اين شبکه ها ايجادکرده اند.
اما جدا از نمايه های شخصی بسياری از نشريات و رسانه ها هم در شبکه های اجتماعی سايت ها و صفحه های ويژه ای ايجاد کرده اند که از آنها برای پخش گزارش ها و جلب کاربران تازه به رسانه های خودشان استفاده می کنند. بسياری از روزنامه نگارها هم به همين ترتيب از شبکه های اجتماعی برای راه اندازی گروه های علاقه‌مند و نوعی بازاريابی برای گزارش های خودشان استفاده می کنند. البته هنوز کاربرد شبکه های اجتماعی در توزيع خبر اندک است.
براساس نظرسنجیPew در ماه سپتامبر ۲۰۱۰ فقط ۱۹ درصد آمريکایی‌ها گهگاه يا به طور مرتب اخبار يا سرخط خبرها را از طريق اين سايت ها دريافت می کرده اند. اما اين سايت ها روز به روز بيشتر به عنوان هادی کاربرها به سايت های خبری فعال می شوند و در اين عرصه با جستجوگرهایی مانند گوگل رقابتمی کنند. یکی از شبکه های اجتماعی که به نظر می رسد بالقوه قادر به پيش افتادن از فيس بوک در اين بازار جهانی استGoogleBuzz است که شرکت گوگل با پيوند دادن آن به شبکه ی جي‌ميل ظرفيت گسترش زيادی را در آن ايجاد کرده است. تا پايان (سال 2016) اما شبکه ی فيس بوک با بيش از 1 میلیارد و 7۰۰ ميليون کاربر ثبت شده بزرگترين شبکه ی اجتماعی در اينترنت است. اين شبکه در ماه فوريه ی سال ۲۰۰۴، ابتدا به عنوان يک سايت خدمات برای دانشجويان شروع به کار کرد و چندی بعد راه را برای ورود عموم باز کرد.
براساس نظرسنجی Pew متوسط سنی کاربران فيس بوک از ۲۶ سال در ماه مه سال ۲۰۰۸ به ۳۳ سال در ماه اکتبر سال ۲۰۰۹ افزايش پيدا کرده است. بسياری از کاربران فيس بوک با افزودن لينک هایی به گزارش ها و خبرهایی که توجه آنها را جلب نموده بر حجم بازديدکنندگان اينگزارش ها می افزايند. افزودن دگمه یLike به فيس بوک در ماه آوريل ۲۰۱۰ و راه اندازیصفحه ی ميديا که به بهترين های گزارشگریمی پردازد، استفاده از فيس بوک را در عرصه ی روزنامه نگاری وسيع تر کرده است.
پس از فيس بوکMySpace، که با انواعقابليت های ارائه ی موسيقی در سال ۲۰۰۳ به راه افتاد، محبوب ترين شبکه ی اجتماعی در ميان جوان ترهای آمريکایی است. البته کاربران اين شبکه امروز ديگر تنها علاقمندان به موسيقی نيستند و همه ی گروه های اجتماعی درمای اسپيس نمايه دارند. در سال ۲۰۰۶ مای اسپيس مدعی داشتن بيش از صدميليون کاربر بود.
LinkedIn شبکه ای است که بيشتر به بازاريابی و ايجاد ارتباط های شغلی تکيه دارد. اين شبکه که در سال ۲۰۰۳ راه اندازی شده در سال ۲۰۰۸ مدعی داشتن بيش از سی ميليون مشترک بود.
GoogleBuzz که در فوريه ۲۰۱۰ کارش را شروع کرد با ارتباط مستقيم به Gmail و ده ها ميليون مشترک آن در اطراف جهان توانست بيش از ۱۶۰۰۰۰ پيام و مطلب در ساعت را در اولين روزهای فعاليت اش منتشر کند. بسياری معتقدند که با امکانات پشتيبانی گوگل به زودی گوگل باز از فيس بوک پيشی خواهد گرفت اما دامنه ی کار فيس بوک و مشترکین آن در اطراف دنيا چنان وسيع شده که بعيد است هيچ سايت بديلی بتواند فيس بوک را از سکه بيندازد.
استفاده از شبکه های اجتماعی به ويژه با پيدا شدن تلفن های هوشمند و عرضه ی اين شبکه ها روی تلفن دامنه یگسترده تری پيدا کرده است. اما شايد شبکه ی تویيتر بالاترين بهره را از اين قابليت تلفن های هوشمند ببرد. وقتی Twitter در ماه اوت سال ۲۰۰۶ به بازار آمد بسياری گمان می کردند که اين شبکه پديده ای زودگذر است و پا نخواهد گرفت. فکر طراحان شبکه اين بود که افراد بتوانند با اشتراک در اين سايت برای دوستان و علاقمندان خودشان پيام های کوتاهی در ۱۴۰ حرف يا کمتر بفرستند و آنها را از وضعيت خودشان يا موضوعی که برايشان جالب است مطلع کنند. اما کار اين شبکه و پيام های کوتاه اش، که به آن توییتمی گويند، خيلی زود بالا گرفت و به ابزاری برای ارتباط های سريع و پيام رسانی فوری تبديل شد. کاربرها خيلی زود با محدوديت در استفاده از کلمات در اين شبکه خو گرفتند و آنچه بعدا به ميکروبلاگ يا بلاگچه معروف شد در اين شبکه پا گرفت.
امروز نزديک به يازده درصد آمريکایی ها از طريق تویيتر يا شبکه های مشابه آن با يکديگر در ارتباط اند. روزنامه ی نيويورک تايمز در مقاله ی مشروحی کاربرد توییتر و شبکه های اجتماعی ديگر در خبررسانی و نقش پررنگش را در دنیای امروزی پرداخت. نکته ی جالب توجه در مورد تويیتر اين است که بنا بر آماری که موسسه ی نيلسون منتشر کرده در استفاده از اين شبکه ديگر جوان ها و نوجوان ها پيشتاز نيستند. نزديک به ۴۲ درصد از کاربران تویيتر در گروه سنی ۳۵ تا ۴۹ سال اند. يکی از نکات مهم در موفقيت تویيتر اين است که پيام های کوتاه آن هم از طريق اينترنت و هم از مسير پيامک های تلفنی قابل ارسال است.
در پایان اشاره ای به گپ های اينترنتی هم که از آغاز پيدايش اينترنت نقش مهمی در اين وسيله ی ارتباطی داشته اند و با پيدا شدن تلفن های هوشمند و شبکه های پيامک رسانی کاربرد گسترده تری پيدا کرده اند می کنیم. امروزگپ خانه ها و پيامک رسان ها به خصوص در کار گزارشگری و ايجاد ارتباط نسبتا مستقيم ميان گزارشگر و مخاطب او بسيار پر اهميت شده اند.
حتی در برخی رسانه ها از گزارشگران وتهيه کنندگان صاحب نام می خواهند که در ساعات معينی در اتاق های گفتگو حضور پيدا کنند و مستقيما به سوالات و نظرات مخاطبان برنامه هایشان پاسخ بدهند.