از " ننه یعقوب " تا " ببه یعقوب"

او در مورد اولین کار هنری خود می گوید: کار هنری تئاتر را از سال 60 در گروه تئاتر پایگاه مقاومت شهید مجید همنشین فرد شروع کردیم. سال 60 چون مصادف با جنگ تحمیلی بود نمایشهایی که در خور وضعیت منطقه و جنگ بود نوشتیم و من در آنها ایفای نقش کردم. اولین نمایشی هم به روی صحنه بردیم سقوط شیطان کوچک بود. سقوط شیطان کوچک منظور صدام بود که به چه صورت با ایران در حال جنگ است و چه کارهایی میکند و در آینده هم سقوط خواهد کرد. 

 

اسروش در مورد چگونگی شکل گیری گروه آزاد تئاتر لارستان می گوید: بعد این کارهای نمایشی رو ادامه دادیم تا سال 62 که به همت محمد باقر وثوقی ،ناصر شکوهی ،بنده حقیر و چند نفر از عزیزان دیگر گروه تئاتر آزاد اسلامی لارستان تشکیل شد که بعد تصمیم بر آن شد اسلامیش حذف کنیم و شد گروه تئاتر آزاد لارستان. اولین نمایش هم که با گروه تئاتر آزاد به روی صحنه رفت نویسنده و کارگردانش دکتر وثوقی بودند به نام روایت. روایت روایتی از جنگ بود حمله بعثیان عراقی به منطقه کردستان که بسیار مورد استقبال قرار گرفت در سالن شهرداری آن زمان که الان بانک ملی است به روی صحنه رفت. بعد "زار و باد و بلوچ" ، "راز یک نگاه "، "مزیری", "خان ممد" و نمایشهایی از این قبیل...و نمایشهای سنگین اجرا کردیم تا اینکه تقریبا سال 70 بود که به فکر افتادیم نمایشی بسازیم که علاوه بر اینکه طنز باشد بتواند مشکلات مردم هم مطرح شود و پیام داشته باشد. این بود که شخصا اقدام به نوشتن نمایش ببه یعقوب کردم.

 

ببه یعقوب در اصل ننه یعقوب بود

 

عطا الله اسروش در خصوص روزهای آغازین نمایش ببه یعقوب می افزاید: ببه یعقوب در اصل ننه یعقوب بود که عکسش کردیم به ببه یعقوب . داستان خیلی قدیمی بود توی شخصیت . من خودم ببه یعقوب بودم و شخصیت یعقوب رو خودم ساختم. دادم به آقای نراقی آن موقع. بعد که آقای پریدار وارد گروه شدند ایشان هم نویسنده بسیار چیره دستی بودند شروع کردند به نوشتن نمایشهای متفاوت و کمک کردند به ما در نمایش ببه یعقوب.

 

نمایش ببه یعقوب که از سال 70 شروع کردیم تا الان نگاه کنید سریالی هست. ما ببه یعقوب داشتیم ، یعقوب داشتیم ، فرزند یعقوب زاغل داشتیم که مرحوم آقای مهرداد راسخی بازی می کردند. خدا رحمتشان کند، بعد نمک داشتیم ، کامبیز داشتیم . همین طور سریال بوده و ادامه داشته تا رسیده به اینجا.

 

ببه یعقوب در مورد سایر فعالیت های  گروه تئاتر آزاد لارستان می گوید: دو فیلم در لار پر شد به نام به سوی خورشید که در رابطه با امام زمان بود و "قیام جنوب" که هر دو فیلم بیشتر بازیگرانش بچه های گروه تئاتر آزاد لارستان بودند به کارگردانی جلیل سامان و نظارت خالد اسلوب که آن موقع کارمند اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی لارستان بودند. کارگردان آن فیلم بسیار خلاق و چیره دستی بودند. فیلم را برای بازبینی به برای ایشان فرستادیم و همکاری کردیم با آن فیلم و به خاطر اسم لارستان بود و رایگان بدون هیچ توقعی و چشم داشتی این فیلم را بازی کردیم.

 

نمایش ببه یعقوب پرت و پلا نیست. انتقاد اجتماعی است

 

این نمایش را ادامه دادیم ، ادامه دادیم تا الان که به اینجا رسیدیم . نمایش ما پرت و پلا نیست، جک نیست ، قصه نیست ، همش حرف دل مردم است ، درد دل مردم است و انتقاد. یک نمایش طنز اجتماعی انتقادی هست. اداراتی که کار نمی کنند ، ما مشکلات شهر را با توجه به وضعیت این منطقه و اجتماع این نمایش رو درست می کنیم و سعی می کنیم در نمایشمان طنز طوری باشد که مردم هم شاد بشوند . ما تمام قشر مردم را در نظر می گیریم. ما قشر جوان را در نظر می گیریم .،قشر پیر را هم در نظر می گیریم شما اگر با دقت به شرکت کنندگان این نمایش نگاه کنید از همه قشر می ایند . شاید بعضی ها انتقاد بکنند که نمایش خیلی شاده ، رقص داره ، و... اینها...مردم ما احتیاج به شادی ، نشاط دارند ، ما اگر در نمایشمان بخش های شاد داریم اگر به قسمتی که رقص دارد دقت کنید ، آن که رقص نیست اگه به محتوای نمایش توجه کنید در واقع یک انتقاد است. افرادی که از اجرای ما انتقاد می کنند که این رقص بوده ،لهو و لعب بوده ، کاباره و دیسکو بوده کسی این حرف را می تواند بزند حتما قبلا تجربه کرده و کسی تا چیزی را تجربه نکند نمی تواند تداعی کند من اگر شیراز نرفته باشم، تهران نرفته باشم وقتی از شیراز تعریف کنند تداعی نخواهد شد و خاطراتش تازه نمی شود. این افراد صرفا افکاری کوته دارند و ما شجاعانه این برنامه را ادامه می دهیم. برنامه ما توسط گروه باز بینی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی لارستان تایید می شود و پس از بررسی مجوز اجرا صادر می شود. پس گروه و اجرای ما مورد تایید است.

 

گروه تئاتر آزاد لارستان به خاطر مردم که می پسندند ، اجرا می کند و هر منتقدی را هم می پذیرد در صورتی که شجاعت نشان داده و در جلسات حضوری انتقاد کند نه در فضای مجازی و آن اینکه خود را معرفی نکند. اگر برنامه ما بد بود که بلیط فروشی ساعت 10 صبح به اتمام نمی رسید.

 

در ادامه چند سوال از ما و جواب های آقای اسروش می آید:

 

1-عطا الله اسروش نامی آشنا در بین مردم لارستان و شما را با چهره کمیک و گویش لاری می شناسند که با پسرش یعقوب زندگی می کرد . چه شد که یعقوب از خانواده به به جدا شد؟

 

"یعقوب" از خانواده ببه جدا نشده است. آقای نراقی تنها ایفا کننده یک کاراکتر از برنامه ما بود به نام یعقوب. پس قرار نیست تا آخر یعقوب بماند و الان داستان گروه تغییر کرده و یعقوب دیگر وجود ندارد. مشکلی هم نبوده و ایشان خود تصمیم گرفتند نباشند ولی همیشه ارتباط نزدیکی داریم.

 

2- بیشتر اجراهایی که داشتید در قالب میان پرده های طنز بوده. داستان پردازی در گروه شما توسط چه کسی نوشته می شود؟

 

توسط من و آقای پریدار نوشته می شود. شعرها را خودم می نویسم در واقع تولید محتوا است و کپی نمی کنیم. آوازاش را خودم می نویسم . این توفیق خداوند به من داده که یک ته صدایی دارم و من این را از اهل بیت می گیرم چون خودم نوحه امام حسین می خوانم. هرچه جای خودش و تنها کسی که نوحه لاری می خواند من هستم. نوحه لاری برای امام حسین می خوانم. من زیاد به امام حسین توسل می کنم، علاقه به امام حسین دارم و کمک زیادی به من کرده است.

 

3- ذائقه مخاطبانی که در برنامه شما شرکت می کنند خسته از کار روزانه منتظر فرصتی برای خود بودن هستند شما در قالب طنزی هوشمندانه ، تفکری که در تمام میان پرده ها لحاظ می کنید . به مسائلی اجتماعی و حقوق شهروندی تماشاگر را در حین خنداندن به تفکر وا میدارید . بیشتر در این مورد توضیح دهید؟

 

ما از قلب این اجتماع هستیم و مشکلات را بررسی می کنیم ، به ادارات می رویم ، با مردم صحبت می کنیم، هرکی از هر قشری و از هر طبقه ای مشکلی دارد . همین برنامه سال 95 که امسال به نام ایرا رفت روی صحنه بیشتر به مسائل میراث فرهنگی که میراث ما را از بین برده است پرداختیم، آثار باستانی ما دارد خراب میشود.هیچ چیزی از لار نمانده. سوال اینجاست که میراث فرهنگی کجاست پس؟ اگر به همین شکل ادامه دهد تاریخ ما را کسی نمیشناسد ، کسی نمیداند تاریخ لارستان کجاست بروید به بازار قیصریه نگاه کنید هیج جایی مثل قیصریه ما ندارند چرا دارند به بهانه های مختلف خرابش می کنند. چرا مردم ندانند چه اتفاقی داغرد می افتد؟ ولی من میگویم به مردم ، ما زبان گویای مردم هستیم سپر بلای مردم هستیم . قلعه ما را نگاه بکنید چیزی ازش نمانده برکه ها ، دهن شیرها همش خراب شده است. یک دهن شیر توسط آقای کامجو که در شورای اسلامی شهر هستند و زحمت کشیدند درست شده. چرا اثار باستانی ما خراب بشود یک منطقه جز ما که یه روستا است یک برکه شکسته دارند که بهش افتخار میکنند که میراث آثار باستانی داریم ما با این همه میراث غنی می توانیم در ایران نمونه باشیم. چرا خرابش کردند. صافش کردند ما در برنامه خود این موارد را اجرا می کنیم بعد می گردیم نمایش بعدی که اگه دیده باشند با حاجی سکه ای در رابطه با میراث فرهنگی و خانه قدیمی و چیزهای دیگر که گفتیم ما معضلی از عروسی های حالا گفتیم ، چالش های آن را بررسی کردیم.

 

4-همواره انتقاداتی بر گروه شما بوده که آیا می توان بر این نوع کار عنوان نمایش گذاشت؟ و یا اطلاق عنوان نمایش به این میان پرده ها تصویر غلطی در ذهن مخاطب عام نخواهد ساخت؟

 

نه – به چه چیزی می گویند نمایش ، به چه می گویند میان پرده – نمایش داریم می گویند جشنواره نمایش های کوتاه می بینید که 5 دقیقه است که اسمشو گذاشتند جشنواره فیلم کوتاه . پس اگه این کوتاهه فیلم نیست فیلمه ولی کوتاه است . اجرای ما نمایشه . نمایش ما کمتر از نیم ساعت نیست. نمایش 20 دقیقه هست ، ربع ساعته هم هست . نمایش ایرا که دیدید چقدر بود نیم ساعت بود ، نمایش سرباز خانه نیم ساعت بود ، این نمایش است . میان پرده هم همان نمایشه ولی کمتره ما نمیگذاریم کسی از مردم لار ، زبان لار ، زنان لاری – دختر لاری – پیرزن لاری انتقاد بکنه. ما با هر وسیله ای مردم را نمی خندانیم اجازه نمی دهیم کسی زبانمان را مسخره بکند، شخصیت های خودمان، غذای خودمان، نمیذاریم مسخره بکنند – آداب و رسوم را مسخره بکنند ولی بعضی ها فکر می کنند که با هر وسیله ای که می توانند مردم را بخندانند. ما می خواهیم تمام جوانب را در نظر بگیریم . دیالوگی داشتم که پیرزنی 85 ساله ساپورت زرد پوشیده و دارد راه می رود بعد گفتم این لاری نیست! لاری این کارها را نمیکند زن لاری سنگین و معقوله – دختر لاری مثل پلنگه. قرار نیست همه از اجرای ما راضی باشند برخی ها تعصبی اند – می خواهند همیشه مردم در غم باشند – دست نزنند – شاد نباشند. مردم می خواهند شاد باشند ما می خواهیم مردم شاد باشند ما شادی مردم را می خواهیم. با این تعصبات جوان راه نمیاد جلو جوان بگیرید تا انرژی خود را خالی بکند شب پای ماهواره خود را تخلیه می کند نه اینجوری نیست.

 

بنده هم رزمنده بودم ، جبهه بودم ، جنگ بودم و تمام اینها را دیدیم . شهدای ما همش شاد بودن. شهید شیخی هنرمند بود . بازیگر تئاتر بود. جهادگر بود. بهترین قاری قرآن بود . شهید غلامی در پایگاه با من بوده . اینها همه خوشرو بودند.افرادی که چنین طرز فکری دارند فکر میکنند خودش از حواریون هست ند و همه کافر هستند نه اینجوری نیست آقا یک خورده به خودت فکر کن مردم اینجوری نیستند . اگه دلی را شاد کردی خداوند از شما راضی می شود . خدا با ماست . فقط و فقط خدا به ما کمک می کند.

 

5- مرز هنر برای مردم تا کجاست؟ و آیا اصلا هنری در این بین نهفته است؟

 

همه چیز برای ما یک هنر است. درست حرف زدن یک هنر است – درست راه رفتن یک هنر است. بله من اسم خود را هنرمند نمیگذارم هنرمند انهایی بودند که معنی واقعی هنر را درک کردن ، لمس کردن و زنده ترین نمایش را در گسترده ترین صحنه های نمایش میادین نبرد حق علیه باطل به روی صحنه بردن و نه1000و2000و3000 تماشاچی و دنیایی از مردم را مجذوب خود نمودند و لوح تقدیر الهی که با قلم تفنگ ومرکب خون به امضا باری تعالی رسیده بود از دستان حضرت حق دریافت کردند و به ان رتبه و مرتبه که برسند رسیدند چون انگیزه شان ، هدفشان اسلام بود. الاسلام یعلوا و لا یعلی علیه. اسلام عالی ترین دین خداست و بالاتر از اسلام دینی نیست. شهدا هنرمند واقعی هستند ما چه کاره هستیم و چه می کنیم ما داریم پسوند هنر را داریم یدک می کشیم . هنرمند آنهایی بودند که رفتند و هنر نمایشی همین که بیایید روی صحنه بدون اینکه کسی را خرد بکنی، بدون اینکه کسی را مسخره بکنی ، حرف دل مردم بزنید بتوانید مردم را جذب سینما بکنید و حتی 1 ماه هم رو پرده باشیم هر شب 1000 نفر در سینما باشند نمایشتو نگاه کنند این هنر است؟ این هنر من نیست و این هنر و استعداد را به من داده است که مردم اینطور از ما استقبال کنند. چرا چون ما این هنر را داریم که مردم را جذب کنیم.

 

6- امسال مجموعه طنز " به به یعقوب " با عنوان " ایرا " به مدت 15 روز در سالن 600 نفره سینما آزادی لار به صحنه رفت . عنوان " ایرا" را توضیح دهید و بفرمایید  چرا هر ساله برنامه شما در سینما آزادی اجرا میشود؟

 

موضوع این نمایش گرگین میلاد و تاریخ لارستان در 4000 سال قبل بود. ما سعی کردیم این نمایش که یک ساعت و نیم بود با کمک آقای پریدار با تحقیقی و مطالعه که داشتند به این نتیجه رسیدیم که نسخه خروجی یک طنز- تراژدی شود و تاریخ لارستان را به صحنه بردیم. سینما به خاطر اینکه وسعت و گنجایش زیادی دارد ما با توجه به اینکه صندلی کرایه می کنیم قریب 1000 نفر در هر شب بلیط خرید می کنند ولی باز هم شرمنده مردم می شویم باز خیلی ها بلیط گیرشان نمی آید حتی بعضی ها با من دعوا می کنند ، توهین می کنند ولی من آنها را می بخشم چون بلیط نمی توانند تهیه کنند حق هم دارند صندلی مگر چقدر است ما صندلی پلاستیکی گذاشته ایم هرطوری بفروشند باز هم کم می آید. شما در قسمت آخر سینما که بروید می بینید صندلی ها شکسته و ما مکان دیگری هم نداریم. تالار وحدت هم مد نظر بود ولی تعداد صندلی ها زیاد نیست. امیدوارم مسئولین فکری به حال تالار برای نمایش بکنند.

	خبر نگار :